Η ψυχοθεραπεία έχει πάψει να αποτελεί ταμπού τα τελευταία χρόνια ακόμα και στην Ελλάδα και δεν είναι πλέον λίγος ο κόσμος που απευθύνεται σε κάποιον ψυχολόγο ή ψυχίατρο, για να λύσει θέματα και προβλήματα που μπορεί να του επηρεάζουν την καθημερινότητα και να επιβαρύνουν τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Κρίσεις πανικού, αντιμετώπιση άγχους, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διατροφικές διαταραχές και κατάθλιψη είναι μερικά μόνο από τα περιστατικά που καλείται να διαχειριστεί ο ψυχοθεραπευτής. Ωστόσο, σε αυτόν θα αποταθούν και απλές περιπτώσεις, όπου ο πελάτης θέλει κάπου να μιλήσει και ψάχνει βοήθεια, για να βάλει τις σκέψεις του σε σειρά, να καταλάβει τα κίνητρά του και να βελτιώσει τον τρόπο σκέψης και αντίδρασής του. Ποια είναι, όμως, τα είδη της ψυχοθεραπείας και πώς μπορεί να μας βοηθήσει το καθένα, ανάλογα και αυτό που μας βασανίζει;
Η παλαιότερη μορφή ψυχοθεραπείας είναι η ψυχανάλυση και για αυτό πολλοί ταυτίζουν τους δύο όρους. Στην ψυχανάλυση, αναλύονται οι βαθύτερες σκέψεις και τα όνειρα του ανθρώπου, έτσι ώστε να αποκαλυφθεί το υποσυνείδητό του. Μεγάλη βάση δίνεται στην παιδική ηλικία του ασθενούς, η οποία θεωρείται κατεξοχήν υπεύθυνη για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα αλλά και των τραυμάτων του ανθρώπου μέσω της σχέσης του με τους γονείς του, που αναπαράγεται στη συνέχεια στις επόμενες σχέσεις, κυρίως τις ερωτικές. Η ψυχανάλυση απαιτεί χρόνο για να έχει αποτελέσματα και ενδείκνυται σε ορισμένες περιπτώσεις κατάθλιψης και για την αντιμετώπιση άγχους, εφόσον αυτό πηγάζει από πρότερα βιώματα του ασθενούς.
Πιο βραχύχρονη είναι η συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία, η οποία επικεντρώνεται στη συνειρμική λειτουργία του μυαλού και στον τρόπο, με τον οποίο φαινομενικά άσχετες πληροφορίες έχουν συνδεθεί και ανακαλούνται ταυτόχρονα, προκαλώντας άγχος και ανεπιθύμητες αντιδράσεις στον ασθενή. Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στην αλλαγή του μονοπατιού της σκέψης, έτσι ώστε αυτό να κατευθύνεται εκεί που θέλουμε. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των φοβιών και των διατροφικών διαταραχών.
Η γνωσιακή ψυχοθεραπεία, η οποία είναι συγγενής με το συμπεριφορισμό, δίνει περισσότερη βάση στις σκέψεις που έχει ο ασθενής για τον εαυτό του και για συγκεκριμένα βιώματα. Σύμφωνα με αυτή, δεν παίζει ρόλο το αντικειμενικό γεγονός αλλά το πώς αυτό προσλαμβάνεται από το άτομο, ποιες σκέψεις, απόψεις και συναισθήματα του δημιουργεί και πώς αυτές οι σκέψεις το οδηγούν σε συγκεκριμένες πράξεις. Πυρήνα και στόχο της γνωσιακής ψυχοθεραπείας είναι η αλλαγή αυτών των σκέψεων, έτσι ώστε ο ασθενής να μπορεί να δει ψύχραιμα τις καταστάσεις που συμβαίνουν στη ζωή του.
Έδαφος το τελευταίο διάστημα κερδίζει και το life coaching, ως ένας γενικός τρόπος να προσεγγίσει κανείς την ψυχοθεραπεία, για να επιτύχει γενικούς στόχους. Με το life coaching τίθενται από το άτομο στόχοι, τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό και επαγγελματικό επίπεδο, και ο ψυχοθεραπευτής το βοηθάει να τους επιτύχει μέσω κινήτρων, οριοθέτησης και σωστής οργάνωσης των βημάτων που απαιτούνται. Έτσι, κανείς δεν είναι αβοήθητος μέσα στον κυκεώνα όσων συμβαίνουν και το άτομο μαθαίνει να διαχειρίζεται τις δυσκολίες και να ωφελείται από τα προτερήματά του με τον καταλληλότερο για την περίπτωσή του τρόπο.
